ქართული ღვინო
როიალ მარანის გუნდი მიისწრაფვის რომ გააშენოს ვენახები საქართველოს ყველა მიკროზონაში
საქართველო ღვინის სამშობლო
საქართველო უკვე დიდი ხანია ღვინის სამშობლოს სტატუსით სარგებლობს. აქ მევენახეობა-მეღვინეობის მსოფლიოში უძველესი ნაკვალევია აღმოჩენილი. ღვინის ისტორია ნეოლითის ხანაში დაიწყო და ამის დამადასტურებელი ფაქტები ყველაზე ცხადად ჩვენს ქვეყანაში გამოჩნდა. რამდენიმე ათეული წლის წინ, ქვემო ქართლში, თბილისის სამხრეთით, მარნეულის ველზე, დანგრეული გორას ნასახლარში არქეოლოგებმა ძვ.წ. VI ათასწლეულის ვაზის რამდენიმე წიპწა აღმოაჩინეს და მორფოლოგიური და ამპელოგრაფიული ნიშნების მიხედვით იგი ვაზის კულტურულ სახეობას, Vitis Vinifera Sativa-ს მიაკუთვნეს, გარდა ამისა მეცნიერებმა შეისწავლეს გადაჭრილი გორას ნამოსახლარზე აღმოჩენილი თიხის ჭურჭლის რამდენიმე ფრაგმენტი. ქიმიური ანალიზის შედეგად თიხის ჭურჭელზე ღვინის მჟავის კალციუმის მარილის არსებობა დადასტურდა, კერამიკული მასალის კედლებზე ღვინის მჟავის წყარო მხოლოდ ღვინო ან ყურძნის წვენი შეიძლებოდა ყოფილიყო. ამ აღმოჩენებმა დაადასტურეს , რომ ადამიანისა და ვაზის ურთიერთობა ძვ. წ. VI ათასწლეულიდან დაიწყო და რომ საქართველოს ტერიტორიაზე არამხოლოდ პირველი კულტურული ვაზი გვხდება,
არამედ ღვინის პირველი ნაშთებიც.
არამედ ღვინის პირველი ნაშთებიც.
ქვევრის ღვინო
საქართველოში ქვევრში ღვინის დაყენება 8 ათასი წლის წინ დაიწყეს და ამ ტრადიციას დღემდე ინარჩუნებენ. ქვევრის ღვინის დაყენების ქართულ ტრადიციულ მეთოდს 2013 წელს იუნესკოს (UNESCO) არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლის სტატუსი მიენიჭა, რაც ამ მეთოდის უნიკალურობაზე მიუთითებს და გზავნილია მთელი მსოფლიოსთვის, რომ ღვინო უძველესი ქართული კულტურის შემადგენელი ნაწილია. ეს აღიარება მნიშვნელოვანია ქვევრის ღვინის ცნობადობის ამაღლებისთვის და ხელს
შეუწყობს ქართული ღვინის მსოფლიო პოპულარიზაციას.
ქვევრი ღვინის დასაყენებელი და შესანახი უნიკალური თიხის ჭურჭელია. საქართველოში აღმოჩენილი ქვევრის ტიპის უძველესი ჭურჭელი განეკუთვნება ძვ.წ. VI-V ათასწლეულებს. დღეს არსებული ქართული ქვევრის ფორმა ძვ. წ. III-II ათასწლეულში ჩამოყალიბდა. ქვევრის ღვინო ზოგადად გულისხმობს ყურძნის ტკბილის გარკვეული რაოდენობის ჭაჭასთან დადუღებას, დაღვინებასა და შემდგომ დავარგებას. პირველი და მნიშვნელოვანი წესი ქვევრში ღვინის დაყენებისა არის ქვევრში ღვინის დაყოვნება თავისივე ჭაჭაზე, როგორც ალკოჰოლური
დუღილის, ისე მის შემდგომ პერიოდშიც.
შეუწყობს ქართული ღვინის მსოფლიო პოპულარიზაციას.
ქვევრი ღვინის დასაყენებელი და შესანახი უნიკალური თიხის ჭურჭელია. საქართველოში აღმოჩენილი ქვევრის ტიპის უძველესი ჭურჭელი განეკუთვნება ძვ.წ. VI-V ათასწლეულებს. დღეს არსებული ქართული ქვევრის ფორმა ძვ. წ. III-II ათასწლეულში ჩამოყალიბდა. ქვევრის ღვინო ზოგადად გულისხმობს ყურძნის ტკბილის გარკვეული რაოდენობის ჭაჭასთან დადუღებას, დაღვინებასა და შემდგომ დავარგებას. პირველი და მნიშვნელოვანი წესი ქვევრში ღვინის დაყენებისა არის ქვევრში ღვინის დაყოვნება თავისივე ჭაჭაზე, როგორც ალკოჰოლური
დუღილის, ისე მის შემდგომ პერიოდშიც.
ადგილწარმოშობის დასახელების ღვინოები
საქართველოში გვაქვს 30 დაცული ადგილწარმოშობის დასახელება.
ატენური, ახაშენი, ქინძმარაული. გურჯაანი, ვაზისუბანი, თელიანი, კარდენახი, კახეთი, მანავი, მუკუზანი, ნაფარეული, სვირი, ტვიში, ტიბაანი, ყვარელი, წინანდალი, ხვანჭკარა, კოტეხი, საფერავი ხაშმი, ბოლნისი, სალხინო ოჯალეში, ახმეტა, წარაფი, აკხოები,
ზეგაანი, უსახელოური, ოკამი.
ატენური, ახაშენი, ქინძმარაული. გურჯაანი, ვაზისუბანი, თელიანი, კარდენახი, კახეთი, მანავი, მუკუზანი, ნაფარეული, სვირი, ტვიში, ტიბაანი, ყვარელი, წინანდალი, ხვანჭკარა, კოტეხი, საფერავი ხაშმი, ბოლნისი, სალხინო ოჯალეში, ახმეტა, წარაფი, აკხოები,
ზეგაანი, უსახელოური, ოკამი.
მევენახეობა-მეღვინეობის რეგიონები
საქართველოს აქვს 6 ღვინის რეგიონი - კახეთი, ქართლი, იმერეთი, რაჭა, შავი ზღვის სანაპირო ზონა და მესხეთი. კახეთი ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი ქართული მეღვინეობის რეგიონია, რომელსაც უკავია ქვეყნის აღმოსავლეთი ნაწილი. ქართლი არის კიდევ ერთი გამორჩეული მეღვინეობის რეგიონი საქართველოს ღვინის ქვეყნის ცენტრალურ- აღმოსავლეთ ნაწილში.
იმერეთის ღვინის რეგიონი მდებარეობს დასავლეთ ნაწილში და საქართველოს ღვინის ქვეყნის ერთ-ერთი უძველესი რეგიონია.
რაჭა-ლეჩხუმი ერთ-ერთი ყველაზე პატარა ღვინის რეგიონია. თუმცა, აქედან ღვინოები განსაკუთრებული გემოვნური თვისებებით გამორჩევა.
უმაღლესი მთიანი რეგიონი მესხეთი მდებარეობს საქართველოს ღვინის ქვეყნის სამხრეთ ნაწილში. აქ ვენახები ძირითადად გაშენებულია ტერასებზე 900 – 1700 მ სიმაღლეზე მდინარე მტკვრის ხეობებში.
შავი ზღვის სანაპიროზე, სადაც ვენახები განლაგებულია დაბალ სიმაღლეებზე, იყოფა აჭარის, აფხაზეთის, გურიისა და სამეგრელოს ღვინის რეგიონებად.
იმერეთის ღვინის რეგიონი მდებარეობს დასავლეთ ნაწილში და საქართველოს ღვინის ქვეყნის ერთ-ერთი უძველესი რეგიონია.
რაჭა-ლეჩხუმი ერთ-ერთი ყველაზე პატარა ღვინის რეგიონია. თუმცა, აქედან ღვინოები განსაკუთრებული გემოვნური თვისებებით გამორჩევა.
უმაღლესი მთიანი რეგიონი მესხეთი მდებარეობს საქართველოს ღვინის ქვეყნის სამხრეთ ნაწილში. აქ ვენახები ძირითადად გაშენებულია ტერასებზე 900 – 1700 მ სიმაღლეზე მდინარე მტკვრის ხეობებში.
შავი ზღვის სანაპიროზე, სადაც ვენახები განლაგებულია დაბალ სიმაღლეებზე, იყოფა აჭარის, აფხაზეთის, გურიისა და სამეგრელოს ღვინის რეგიონებად.
ქართული ყურძნის ჯიშები
დღეს, საქართველოს მეღვინეობის ცხრა რეგიონში 530-ზე მეტი ჯიშის არსებობაა დადასტურებული. მათგან 425- ზე მეტი ჯიში დღემდეა შემორჩენილი. ვაზის ჯიშები თავმოყრილია საკოლექციო ნაკვეთებში, დანარჩენი კი მოძიების პროცესშია. ზოგიერთი მათგანი ფართოდაა გავრცელებული, უმეტესობა იშვიათად გვხდება, უფრო მეტი კი კერძო კოლექციებში ან საცდელ მეურნეობებშია დაცული. ასეთი მრავალფეროვნება ცხადია გაკვირვებას იწვევს და მსოფლიოსთვის, წესით აღმოჩენად უნდა იქცეს ის ფაქტი, რომ ღვინის სამშობლოში 425- ზე მეტი ჯიშია შენარჩუნებული და დაცული. უკანასკნელი წლების მანძილზე ქართველი მევენახეები და მეღვინეები ძალზე აქტიურად მუშაობენ უძველესი და იშვიათი ვაზის ჯიშების გაშენებაზე და სამრეწველო პროცესში მათ ჩართვაზე.
